Wpierw małe relaksujące wideo:

Co marnuje zasoby komputerów na całym świecie, i nigdy nie będzie dokończone ani bezpieczne? Amerykański, bezpieczny, dokończony system operacyjny do efektywnego zarządzania zasobami komputerów na całym świecie.

Dzisiaj chciałbym krótko wspomnieć o dwóch identycznych w sumach przypadkach (żeby nie było wątpliwości, historia z wirusem dotknęła mnie pośrednio i bezpośrednio).

Jest sobie taka firma Intel, która kiedyś produkowała udane (na tamte czasy) procesory Pentium III. Były one bardzo mocnym zawodnikiem w kategorii wydajność i przeciętnym użytkownikom najczęściej kojarzyły się z niedoścignionym, choć drogim, wzorcem. Produkowano je przez lata, a firma AMD w tamtych czasach miała duży problem, żeby im dorównać (jeśli dobrze pamiętam, to Athlon był pierwszy z zegarem 1Ghz, a pałeczka pierwszeństwa w różnych kategoriach przechodziła raz na jedną, raz na drugą stronę).

Siedzę po turecku na łóżku, a przede mną stoi mały laptop. Waży mniej więcej jeden kilogram. Wygląda elegancko, choć dosyć surowo, jak twardziel, który tylko czeka, żeby (za przeproszeniem) zdzielić go w pysk. W ogóle go nie słychać. Obraz jest dosyć jasny, a do tego stabilny. Od spodu urządzenie nie ma żadnych kratek wentylacyjnych, i nie muszę się obawiać o to, że jakaś odrobina płynu zniszczy cenną elektronikę (ewentualnie, że zatkam sobie układ chłodzenia, i wszystko się przegrzeje).

Tak mógłby wyglądać opis wielu laptopów, które używane są obecnie w naszych domach. Sukces pasywnie chłodzonego MacBooka Air, ale również kilku modeli z procesorami x86, pokazał, jak wielkie jest zapotrzebowanie na tego typu maszyny.

Panie i panowie, dzisiaj dwa słowa na temat małego sprzętu do tzw. zwykłej pracy, czyli pisania tekstów, pracy nad arkuszami, przeglądania internetu, może lekkiej wirtualizacji czy prostego programowania (ogólnie chodzi o zastosowania, w których nie zależy nam na najwydajniejszej karcie graficznej czy nie wykonujemy ciągłych zaawansowanych obliczeń).

Ile tak naprawdę trzeba tu wydać, żeby potem się nie denerwować?

92 GB. Tyle zapisałem na dysku SSD na jednej z maszyn przez trochę ponad 2 miesiące. Niewiele. Maszyna używana zwyczajnie do zwyczajnych celów, systemem jest odpowiednio skonfigurowane Ubuntu (wyłączony niepotrzebny log systemowy, przeniesiono pliki tymczasowe do RAM, itp.). Przyjmijmy średnio, że w tym konkretnym przypadku zapisywane jest 100 GB przez 2 miesiące, co daje 1TB na 20 miesięcy, i 10 TB na 200 miesięcy (a 200 miesięcy to ponad 16 lat). Dysk ma wartość parametru TBW określoną na 300 TB, co oznacza, że przy tym tempie zapisów powinien bezawaryjnie podziałać przynajmniej 6000 miesięcy, czyli 500 lat. Powiedziałbym, że jest to nierealne, i weźmy bardziej realną wartość - mniej więcej 16 lat temu ekscytowaliśmy się wejściem Polski do Unii Europejskiej... a co się zmieniło od tamtego czasu? Wszystko.

„Wszyscy” się „ekscytują” Rotą pewnej jasnowłosej gwiazdki polskiej polityki, tymczasem tego samego dnia miała miejsce premiera, i to premiera nie byle jaka, bo dotycząca systemu, który ma ambicję być przeciwwagą dla Windows.

Panie i panowie, Ubuntu pokazało się w wersji 21.10, nie chcę jednak zanudzać suchymi numerkami (które mamy jądro, które Gnome, o ile ma być lepsza kompresja pakietów, etc.), tylko na podstawie kilku maszyn podam kilka twardych faktów dotyczących instalacji (żeby nie było smutno, to jeszcze dodam coś ze świata Windows).

Załóżmy, że jakiś rekord (nazwijmy go X) wymaga 1 MB do zapisania swojej historii. W tej sytuacji 1024 rekordów wymaga 1 GB, 1048 576 rekordów (czyli 1024 x 1024) potrzebuje 1 TB, a 100 milionów 100 TB.

Przeciętny dysk twardy w komputerze, czy to domowym, czy służbowym, ma dajmy na to 0,5 – 1 TB. Można sobie założyć, że taka przestrzeń kosztuje ok. 100 PLN (nie wszyscy mają SSD, a ceny tych nieustannie jednak spadają).

100 x 100 PLN = 10 000 PLN

Przemnóżmy to razy 10 (profesjonalny sprzęt kosztuje więcej) - dostaniemy 100 000 PLN. Do tego dochodzi oczywiście koszt sprzętu na samą bazę danych, serwisy i zapewne serwer www (więc powiedzmy, że możemy się zmieścić w 200 000 PLN).

Załóżmy teraz, że X to PESEL. I choć wcześniej podałem tylko moje bardzo szacunkowe wyliczenia, to nawet z nich wynika jedna rzecz - dobrze przygotowany system tego typu nie powinien być bardzo drogi. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że mamy jeszcze koszty utrzymania i zmian (system musi działać z innymi i od czasu do czasu trzeba migrować dane).

W tym tygodniu na jednym z komputerów uaktualniłem pakiety w ostatnim stabilnym Ubuntu - z ostatnią wersją pobłogosławionego przez Canonical jądra zainstalowałem sterowniki NVidii w wersji 465 zamiast 460. Zaraz po tym zrobiłem restart, i od razu zaliczyłem zwieszkę systemu (zatrzymywał się bez błędu na ekranie ładowania).

Komputer zwykły i przeciętny, ot normalny Ryzen i karta graficzna sprzed kilku lat. Pod Ubuntu 20.10 nie było z nim problemów, pod wspomnianą wersją 21.04 jak dotąd miałem kilka zwieszek, i jak obstawiam, zawsze winne były sterowniki własnościowe od karty graficznej.

Część z nas się zapewne śmieje, gdy czyta reklamy typu „Procesor Intel! Karta GeForge!” (które bez podania dziesiątek parametrów tak naprawdę nic nie mówią). Od czasu do czasu zdarza mi się pisać o tym, jak w dzisiejszych czasach sprzedaje się chłam, a my się na to nabieramy (miałem cykl artykułów na poprzednich blogach, był tekst „Kup pan wieżę Eiffla”, jest też sporo w samej TechRacji).

Dzisiaj jednak czas na coś więcej, czyli kolejna próba wytypowania przekrętów największych z największych.

Moje cztery typy poniżej.

Jak ostatnio pisałem, Microsoft w Windows 11 zwiększył ilość wymaganej przestrzeni dyskowej na 64GB (z 20GB, które podawano dla Windows 10), i równocześnie ogłosił, że w „nowym” systemie uaktualnienia będą mniejsze nawet o 40%, i w ogóle znacznie bardziej przyjazne dla użytkownika.

Panie i panowie, cofnęliśmy się w czasie o jakieś 25 lat do tyłu. Aż mi się łezka zakręciła w oku, gdy przeczytałem o tym, jakież to cudowności nas wszystkich czekają z kolejną aktualizacją Windows 10, przez marketingowców ochrzczoną Windows 11.

Internet Explorer 6 pojawił się w 2001 roku, a Internet Explorer 11 w 2012. Można powiedzieć, że te dwie wersje wyznaczają pewne granice, tj. są wersjami, przy których przeglądarka osiągnęła odpowiednio szczyt swojej popularności i dokonała swego żywota (wiem oczywiście, że były późniejsze uaktualnienia, niemniej jednak w dużej mierze i praktyce było to już tylko pudrowanie i łatanie trupa).

Dzisiaj mamy 2021, i „sensacyjne” doniesienia o tym, że już za jakiś (w niektórych przypadkach do 2029) Microsoft porzuci ten projekt, pozostawiając jedynie przeglądarkę opartą o engine firm trzecich. Pomyślmy, co tak naprawdę to oznacza.

To jest doprawdy news (miś?) na miarę współczesnych czasów, i stereotypowi klienci Media Expert czy innego elektromarketu powinni już biec do swoich ulubionych świątyń konsumpcjonizmu i zamawiać po kilka kopii Windows, bo za 4 lata go nie będzie. Szybciej, szybciej, bo nie wszyscy zdążą...

Rok temu polski internet żałował końca Chip.PL (ten, o dziwo, reaktywował się w maju 2021) i strony PcLab (autorzy serwisu mieli przejść ze swoim know-how i wysoką jakością do Komputer Świata), wcześniej zobaczyliśmy zamknięcie wielu innych stron, mających niegdyś miliony odsłon.

Niedawno przeżyliśmy też jakże burzliwą zmianę szaty pewnego znanego serwisu, będącego obecnie elementem jednej wielkiej szczęśliwej medialnej rodziny. Nie wszystko tam być może działało poprawnie (zdarzały się błędy typu HTTP 500 „Internal server error”), niemniej jednak było tak dobrze, że na stronie i forum od lat urzędowało grono wiernych entuzjastów. Migracja została dokonana w normalny dzień roboczy, a po niej okazało się, że serwis, delikatnie mówiąc, mija się z oczekiwaniami użytkowników.

O ile mnie pamięć nie myli (a raczej nie myli), Windows jeszcze kilka lat temu miał opory przed zakładaniem / zmianą / usuwaniem partycji na pamięciach flash typu karty pamięci i pendrive.

"Użytkownicy mieli przez kilka miesięcy problem w Linuxie z kartami NVidii i określonymi wersjami sterownika. Zawinił kowal, powiesili cygana" - tak mniej więcej można podsumować to, co ostatnio zaserwował nam na tym portalu jeden z kolegów.

Pomyślałem, że napiszę kilka słów na temat sterowników w najlepszym z najlepszych systemie świata.